عصاره اوکالیپتوس

ریخت شناسی :

گیاه Eucalyptus globules درختی است بلند و همیشه سبز که ارتفاع آن به 45 تا 65 متر می رسد. پوست درخت نقره ای است که هر ساله به صورت ورقه، جدا شده و قطعه قطعه می گردد ولی بعد رنگ آن زرد می شود و در قسمت یقه دائمی است. برگهای اولیه و کامل دارد. گل آذین آن گاه بدون پایک و گاه دارای پایک کوتاه است. غنچه آن به ابعاد 20×30 میلیمتر کبود بدون پایک سرپوش نیمه کروی پهن نوکدار ضخیم و زگیل دار و کوتاه تر از نهنج آن است . پرچم گیاه دارای بساک گردان، تخم مرغی و وارونه است که به وسیله شکافهای موازی عریض باز می شود . میوه آن بدون پایک یا با پایک کوتاه و خمیده کروی تا مخروطی پهن ، و چهار نوار زگیل دار آن کاملاٌ مشخص است .

اندام دارویی :

برگهای گیاه بخش دارویی آن را تشکیل می دهند. برگهای اولیه غالباً متقابل ، قلبی شکل، بدون پایک با ابعاد 9-4 در 16-7 سانتمتر است. رنگ تمام برگهای اولیه و شاخه ها سبز مایل به آبی یا کبود است ولی به تدریج سبز مایل به سفید و مومی می گردد. شاخه ها ی حامل این نوع برگها، ظاهر چهار گوش و بالدار دارند که در درختان مسن، ظاهر برگها متفاوت می شود و هر یک به یک دمبرگ باریک به طول 2 تا 3 میلیمتر ختم می شود. پهنک برگها باریک و دراز و عاری از تار، منتهی به نوک باریک و دارای قسمت خمیده می شود.

ویژگیهای میکروسکوپی :

برگ ساقه های جوان اوکالیپتوس از خارج به داخل دارای اختصاصات زیر است :

1) بشره با کوتیکول ضخیم که فقط در سطح تحتانی پهنک، روزنه دارد

2) بافت نرده ای که منحصراً شامل 2 لایه ، آن هم در سطح فوقانی پهنک برگ است

3) در بافتهای پارانشیمی، حفره های متعددی در زیر میکروسکوپ دیده می شود که هریک برش عرضی یک کیسه ترشحی اسانس را نشان می دهند.

4) در ناحیه رگبرگ وسط برگ، واقع در دو سمت فوقانی و تحتانی پهنک، چند ردیف سلول کلانشیمی و سپس پارانشیم مه آ دار مرکب از سلولهای مدور دیده می شود.

5) در بشره برگ ساقه های مسن، فرورفتگیهای عدسک مانند مرکب از سلولهای چوب پنبه ای شده و مدور جای دارد.

دامنه انتشار :

انتشار عمومی آن در مناطق تحت حاره، اروپا، آفریقای شمالی و آمریکای جنوبی است. در ایران در شرق دریای خزر ، خوزستان ، فارس و ... کشت شده است.

مواد متشکله :

برگهای گیاه واجد حداقل 1 درصد اسانس دارای دست کم 70 درصد سینئول است. همچنین دارای ترپنیئول ، الکلهای سزکوئی ترپن، آلدئیدهای آلیفاتیک ، ایزوآمیل الکل، اتانل و مواد ترپنی است. این گیاه دارای کینو شامل کینو تانن و کاتشین می باشد.

خواص درمانی و آثار فارماکولوژیکی :

برگ اوکالیپتوس، اثر تب بر و ضد عفونی کننده دارد. از ماده موثره اسانس آن در پمادهای ضد تحریک و خمیر دندانها استفاده می شود. به عنوان حشره کش و دور کننده حشرات هم کاربرد دارد. آثار درمانی اوکالیپتوس خصوصاً در رفع لارنژیت و التهاب حلق به علت وجود سینئول است که یک ماده خلط آور دارای اثر میکروب کشی است. سینئول با افزایش تخریب چربی بافت، خصوصاً ساختمان لایه شاخی، موجب افزایش نفوذ آن به بافتها می شود.

عوارض جانبی :

اسانس اوکالیپتوس در دوزهای بالا مانند بسیاری از اسانس های دیگر به علت تحریک روده مهلک است. علائم مسمومیت شامل سوزش و تحریک معده و روده، تهوع، استفراغ ، سرگیجه، مشکلات تنفسی ، فلج ، تشنج و در نهایت مرگ است.

منابع :

1) فارماکوپه گیاهی ایران

2)who

 

برای سفارش عصاره اوکالیپتوس کلیک کنید

 

انواع عصاره گیاهی را از تی سنس بخواهید