عصاره گل ساعتی

ریخت شناسی :

گل ساعتی (Passiflora incarnataL ) گیاهی چند ساله و پایا است به ارتفاع 8 تا 9 متر که به صورت درختچه نیز دیده میشود. البته برخی از گونه های آن علفی و چند سله می باشد. ساقه های آن دارای پیچکهایی است که به گیاهان کناری می پیچد و از این طریق بالا رونده است. برگهای آن متانوب و بزرگ به طول 6 تا 15 سانتی متر ، دمرگدار و دارای پهنکی مرکب از سه لب عمیق با ظاهر برگچه مانند که سطح زیرین آنها کرکدار و کناره های آنها رگبرگهای شبکه ای مشاهده می شود. به طور کلی برگها دارای بریدگی های عمیقی هستند که آنها را به صورت برگهای مرکب یا چند برگچه در می آورد. گلهای این گیاه که زیبایی خاصی دارد ، درشت و منفرد است به قطر تقریبی 9 سانتیمتر که معطر است و منتهی به دمگل دراز میشود. در هر یک از گلها 3 براکته،5 کاسبرگ، 5 گلبرگ سفید رنگ، 5 پرچم یا بساک بزرگ و نارنجی دیده میشود. تخمدان کرکدار و سبز مایل به خاکستری بوده و زبر است و خامه گل دارای سه شاخه دراز است که در انتهای آنها کلاله های سرسان قرار دارد. از مشخصات دیگر کل اینست که در داخل جام آن ، تاجی از الیاف باریک سفید یا قرمز مایل به ارغوانی رنگ واقع در چند ردیف دیده می شود. میوه های گل ساعتی مسطح ، به رنگ مایل به سبز یا قهوه ای و با نقطه های گود و زیاد و دارای دانه های زرد مایل به قهوه ای است. به طور کلی میوه ها شبیه به گردو یا سیب کوچک است. که گوشت آن زرد رنگ و خوراکی است.

خرده نگاری :

پودر اندامهای خشک شده گیاه گل ساعتی به رنگ سبز تیره بوده، بوی آن کمی معطر و طعم آن نا مشخص اما ملایم

اندام دارویی:

اندامهای هوایی و ریشه

ترکیبات شیمیایی:

گل ساعتی حاوی فلاونوئید ها تا 2.5 درصد است که شامل مشتقات گلیکوزیدی است مثل: ویتکسین ، ساپونارین، اورینتین، همواورینتین، شافتوزید، ایزو شافتوزید، ویسنین و ...

همچنین دارای مقادیر کمی از گلیکوزیدهای سیانوژنیک بویژه ژینوکاردین، مقادیر ناچیز از یک روغن فرار که حاوی ترکیباتی مانند لیمونن و اوکالیپتول و کومن و آلفا – پینن و ... است.

در این گیاه مقادیر بسیار ناچیز و متغیر از آلکالوئید های ایندول( کمتر از 0.01 تا 0.09 درصد) که بطور عمده شامل هارمان، هارمول، هارمالین، هارمین و هارمالول می باشد. البته بعضی از منابع به طور کلی وجود این آلکالوئید ها را در این گیاه رد میکنند.

حضور ترکیبات دیگری مانند مالتول و اتیل مالتول (مشتقات گاما – پیرول) ، پاسیکول (یک پلی استیلن) ، اسیدهای چرب ، اسید فرمیک، اسید بوتیریک، سیتوسترول، استیگماسترول، قند و صمغ نیز در این گیاه گزارش شده است.

همچنین طبق گزارشات در هر صد گرم گوشت خام و دانه واقع در داخل میوه مواد زیر وجود داردد.:

آب 75 گرم، پروتئین 2.2 گرم، چربی 0.7 گرم ، هیدراتهای کربن بیشتر قند و نشاسته 21 گرم، کلسیم 13 میلی گرم، فسفر 64 میلی گرم، آهن 1.6 گرم، پتاسیم 348 میلی گرم، ویتامین A 700 واحد بین المللی ، تیامین خیلی کم، رایبو فلاوین 0.13 میلی گرم، نیاسین 1.5 میلی گرم و ویتامین C 30 میلی گرم.

دامنه انتشار:

گیاه گل ساعتی بومی آمریکای شمالی و مرکزی و جنوبی بوده اما به علت داشتن گلهای زیبا به طور گسترده ای در اروپا کشت داده می شود. این گیاه معمولا در مناطقی که دارای آب و هوای ملایم باشد بخوبی رشد میکند.

در نواحی شمالی ایران گل ساعتی به وفور یافت می شود و در شهرهای دیگر که آب و هوای معتدله دارند و زمستان انها ملایم است هم این گیاه کشت می شود و جنبه زینتی دارد.

آثار فارماکولوژی:

تحقیقات انجام گرفته بر روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است که عصاره های این دارو دارای فعالیت اسپاسمولیتیک قابل مقایسه با اثر پاپاورین بوده و از طرفی دارای اثر تضعیف کننده مرکزی نیز می باشد. در تحقیقاتی دیگر اثرات سداتیو، تقویت زمان خواب آوری هگزوباربیتون، فعالیت ضد تشنجی(دوز زیاد) و کاهش فعالیت موتوری خودبخودی( دوز کم) مربوط به مالتول و اتیل مالتول باعث پوشاندن و پنهان کردن اثرات تحریکی آلکالوئیدی هارمان می شود.

موارد استعمال:

گل ساعتی دارای اثر مسکن و آرامبخش بوده و در بیخوابی، اضطراب، دردهایی با منشا عصبی بویژه در کودکان ، اختلال در تنوس عضلانی، تاکی کاردی عصبی و آسم اسپاسمی مصرف میگردد. همچنین ریشه این گیاه اثرات ضد کرم برای معده را دارد.

از جمله محصولات تی سنس، عصاره گل ساعتی می باشد.

منبع: فارماکوپه گیاهی ایران

برای سفارش عصاره گل ساعتی کلیک کنید

انواع عصاره گیاهی را از تی سنس بخواهید