شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra ) گیاهی با ارتفاع بیش از 1 متر، دارای ریشه های توسعه یافته ، با برگهای مرکب و دارای گلهای آبی مایل به بنفش ، ارغوانی و زرد رنگ می باشد. ریشه و ریزوم این گیاه مصرف دارویی دارد.
عصاره ریشه شیرین بیان دارای مقادیری گلوکز، ساکاروز، آسپاراژین، مواد آلبومیدی، رزین و اسانس است و در پزشکی، داروسازی و صنایع غذایی و بهداشتی مصارف متعدد دارد.
مهمترین ماده اصلی که موجب شیرینی شیرین بیان است، ترکیب موجود در ریشههای گیاه به نام اسید گلیسریزیک است که پنجاه برابر از شکر شیرینتر است و مقدار آن با توجه به شرایط محیطی و گونه گیاه بین ۵ تا ۲۰ درصد است. اسید گلیسریزیک با افزایش سن گیاه افزایش مییابد. طعم عصاره بسته به انواع مختلف گیاه، متغیر است؛ مثلا شیرین بیان اسپانیایی طعم ملایم دارد؛ در حالیکه شیرین بیان یونانی دارای طعمی نسبتاً تلخ است. عصاره این گیاه حاوی ترکیب گلیسیریزین، اسید گلیسریزیک و نمکهای پتاسیم و کلسیم است. اسید گلیسریزیک و گلیسیریزین برای درمان زخمهای گوارشی مفید است. ریشههای این گیاه حاوی کومارین، فلاون، روغنهای فرار و استرول گیاهی نیز هست.
شیرین بیان همچنین مدر (ادرارآور) و ملیّن است و میتوان از آن به عنوان عامل ضد ویروس موضعی برای زخم و التهاب زونا، چشم، دهان و دستگاه تناسلی به کار برد. مهمترین خاصیت شیرین بیان، تاثیر بر دستگاه گوارش است. این گیاه درمانکننده ورم و زخم معده و اثنیعشر است و بر روی سرطان معده تأثیر مطلوب دارد. همچنین برای درمان سوءهاضمه و از بین بردن نفخ شکم مفید است.
مصرف بی رویهٔ شیرین بیان یا سایر فرآوردههای آن به سبب تحریک غدد فوق کلیوی و ترشح بیش از اندازهٔ هورمون آلدسترون ممنوع اعلام گردیدهاست. این حالت سبب عوارضی چون اختلال در فعالیتهای متابولیسمی و بالا رفتن فشار خون میگردد. در صورت مصرف بیش از ۲۰ گرم در روز، بروز عوارض نامطلوب بعید نیست. استفادهٔ زیاد از شیرین بیان برای طحال نیز مضر است. مصرف بسیار بالای شیرین بیان ممکن است به بروز حالاتی خطرناک نظیر فشارخون و حتی سکتهٔ قلبی منجر شود.
برخی از افراد با مصرف زیاد شیرینبیان دچار درد عضله و عدهای دیگر با کرخت شدن دست و پا مواجه میشوند.مصرف زیاد این ماده سبب افزایش وزن نیز میشود. در صورت بالا بودن فشار خون یا ناراحتی کلیه، قلب یا کبد باید از مصرف شیرین بیان پرهیز کرد. مصرف این گیاه و فرآوردههای آن برای زنانی که در دوران بارداری یا شیردهیاند، منع شدهاست.
البته با رعایت میزان معقول مصرف شیرین بیان میتوان از بروز این مشکلات جلوگیری کرده، از خواص بسیار مفید آن بهره برد. در صورت لزوم مصرف طولانیمدت شیرین بیان، بهتر است آن را با کتیرا ترکیب کرد.
WHO : منبع
برای خرید عصاره شرین بیان کلیک کنید
انواع عصاره گیاهی را از تی سنس بخواهید
- ۹۹/۱۲/۱۷